Terapia esketaminą - lek SPRAVATO
Esketamina, będąca lustrzanym odpowiednikiem ketaminy, jest stosowana w leczeniu depresji lekoopornej pod postacią leku SPRAVATO (zarejestrowanego przez firmę Janssen). Podobnie jak terapię ketaminą dożylną zaleca się terapię esketaminą, kiedy nie wystąpiła poprawa po co najmniej dwóch terapiach różnymi lekami antydepresyjnymi. Lek SPRAVATO pomaga w walce z objawami depresji, takimi jak: poczucie smutku i lęku, trudności z zasypianiem, zmiana apetytu czy utrata zainteresowania ulubionymi dotąd aktywnościami.
Lek w postaci aerozolu przyjmuje się donosowo i jest przeznaczony do stosowania przez pacjenta, jednak pod nadzorem lekarskim. Przed rozpoczęciem terapii Specjalista musi ocenić wskazania i ewentualne przeciwwskazania do wdrożenia terapii.
Sam proces leczenia lekiem SPRAVATO trwa 6 miesięcy i dzieli się go na trzy fazy:
- faza indukcji – 4 pierwsze tygodnie leczenia, lek przyjmowany dwa razy w tygodniu,
- faza podtrzymująca I – pomiędzy 5 a 8 tygodniem terapii, lek stosowany raz w tygodniu,
- faza podtrzymująca II – po 8 tygodniu terapii, jeżeli takie jest zalecenie lekarza, raz na dwa tygodnie.
Podanie esketaminy ma miejsce w placówce medycznej i po przyjęciu leku zaleca się przebywanie w niej od 1,5h do 3h. W tym czasie monitorowane jest samopoczucie oraz ciśnienie tętnicze pacjenta. Dobrze jest, aby zaufana osoba towarzyszyła pacjentowi i pomogła mu w bezpiecznym powrocie do domu. Tego samego dnia zabronione jest mu prowadzenie pojazdów aż do przespania spokojnie nocy snem regenerującym.
Lek na zaburzenia depresyjne oporne na leczenie
6 miesięczna terapia z niskim prawdopodobieństwem nawrotu choroby
Preparat przeznaczony do podawania pod stałym nadzorem lekarskim
Bezbolesny sposób przyjmowania leku (aerozol)
Działania niepożądane
Wśród najczęściej występujących działań niepożądanych po przyjęciu leku SPRAVATO wymienia się:
- zawroty i ból głowy,
- uczucie oderwania od siebie, swoich myśli, uczuć i rzeczy wokół siebie,
- zmiana odczuwania smaku,
- uczucie senności,
- zmniejszone czucie lub wrażliwość,
- wymioty,
- nudności,
- przyspieszenie rytmu pracy serca,
- podwyższone ciśnienie tętnicze krwi.
Zabiegi leczenia dożylnego ketaminą stanowią tańszą alternatywę w stosunku do terapii esketaminą. Ketamina dożylna wydaje się mieć też wyższą skuteczność. Minusem formy podania innej niż dożylna jest w przypadku esketaminy brak możliwości modyfikowania dawki w trakcie zabiegu. W trakcie obu terapii, konieczne jest kontynuowanie stosowania doustnych preparatów antydepresyjnych.
Na czym polega działanie esketaminy?
Esketamina to bliski kuzyn ketaminy – substancji, która również stosowana jest w leczeniu depresji. Ketamina składa się z dwóch lustrzanych cząsteczek – arketaminy (ketamina “R”) i esketaminy (ketamina “S”). Natomiast SPRAVATO zawiera tylko esketaminę. Esketamina osiąga szczytowe stężenie w organizmie w ciągu od 20 do 40 minut. Wykazuje działanie wiążące z receptorami NMDA w mózgu, wywołując szybką aktywację i transmisję glutaminianu – jednego z głównych neuroprzekaźników, tworząc nowe połączenia między komórkami mózgowymi, które regulują nastrój oraz funkcje poznawcze.
Jak przygotować się do zabiegu esketaminą?
W celu osiągnięcia jak najlepszych efektów leczenia esketaminą kluczowa jest odpowiednie przygotowanie, które uwzględnia okres okołozabiegowy oraz bezpośredni czas poprzedzający każdą aplikację. Przed terapią i podczas jej trwania zaleca się regularne sesje z psychoterapeutą. Nasze doświadczenie kliniczne potwierdza, że różnego rodzaju środki farmakologiczne stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych dają znacznie lepsze rezultaty w połączeniu ze wsparciem psychoterapeuty. Bezpośrednio przed aplikacją SPRAVATO zaleca się, by 2 godziny wcześniej nie spożywać pokarmów. Zmniejszy to ryzyko ewentualnych nudności i wymiotów po podaniu środka. Można natomiast pić wodę do 30 minut przed zabiegiem. Sugerujemy również wyłączenie telefonu komórkowego na czas aplikacji leku w celu ograniczenia dystrakcji oraz uniknięcia niepożądanych interakcji podczas procedury.
Jak przebiega podanie leku SPRAVATO?
- Przed pierwszym podaniem SPRAVATO należy przedmuchać nos, wygodnie usiąść i delikatnie odchylić głowę, by ułatwić utrzymanie leku w otworach nosowych.
- Lekarz przygotuje do użycia dozownik z aerozolem i wręczy go pacjentowi.
- Pacjent wkłada końcówkę prosto do pierwszego otworu nosowego. W trakcie aplikacji należy zatkać drugi otwór i robiąc wdech nosem jednocześnie przycisnąć tłok sprayu do końca.
- Po rozpyleniu trzeba wyjąć końcówkę z nosa i delikatnie wciągać powietrze, by utrzymać lek w środku.
- Następnie procedurę powtarza się w drugim otworze nosowym.
- Po podaniu środka lekarz sprawdza, czy dozownik jest pusty.
- Pacjent odpoczywa 5 minut w pozycji półleżącej. W razie wycieku płynu należy przetrzeć nos chusteczką (nie można wydmuchiwać nosa).
Zalecenia po zabiegu
Po każdej aplikacji esketaminy przez 24 godziny nie wolno prowadzić pojazdów mechanicznych, obsługiwać maszyn ani wykonywać innych czynności, podczas których należy zachować czujność. Zabrania się także picia alkoholu oraz zażywania substancji, które mogą niekorzystnie wpłynąć na działanie układu nerwowego (środki uspokajające, opioidy), ponieważ mogą one nasilić sedację.
Przeciwwskazania do terapii esketaminą
Esketamina nie jest odpowiednia dla każdego pacjenta, dlatego istotne jest, by szczerze i szczegółowo odpowiadać na zadane pytania podczas wizyty kwalifikującej do zabiegów. Przeciwwskazania do leczenia obejmują:
- choroby naczyń krwionośnych – tętniaki (śródczaszkowy, aorty piersiowej, brzusznej lub tętnic obwodowych),
- krwotok śródmózgowy w wywiadzie,
- świeże (w ciągu 6 tygodni) zdarzenie sercowo-naczyniowe, w tym zawał mięśnia sercowego,
- ciążę – esketamina może powodować uszkodzenie płodu, nie zaleca się również, by kobiety w trakcie leczenia karmiły piersią,
- uzależnienie od używek – alkoholu, narkotyków,
- manię lub psychozę.
