Depresja to choroba cywilizacyjna XXI wieku. Wielu pacjentów cierpiących na to schorzenie obawia się skutków ubocznych leków przeciwdepresyjnych. Alternatywą w tym przypadku może być psychoterapia. Jednak nie u każdego pacjenta rezygnacja z leczenia farmakologicznego jest wskazana. Czy wyleczenie depresji bez przyjmowania antydepresantów jest możliwe?
Co to jest depresja?
Depresja należy do najczęściej występujących schorzeń psychiatrycznych. Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią blisko 1,5 miliona osób. Jej charakterystycznym objawem jest utrzymujące się co najmniej 2 tygodnie, obniżenie nastroju, utrata zdolności radowania się (anhedonia) oraz spadek energii. Podczas epizodu depresyjnego pacjenci przejawiają pesymistyczne nastawienie do przyszłości, mogą skarżyć się na zaburzenia snu i obniżenie apetytu. W przebiegu depresji często pojawiają się myśli samobójcze. Opisane objawy mogą mieć charakter nawracający lub przewlekły. Depresja to choroba śmiertelna – ok.15 % osób na nią cierpiących skutecznie dokonuje samobójstwa.
Rodzaje depresji
Depresja to schorzenie o zróżnicowanej symptomatologii, charakterystyczne dla zaburzeń afektywnych:
- w przypadku zaburzeń afektywnych jednobiegunowych (ChAJ) dochodzi do nawracających epizodów depresyjnych,
- choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), inaczej depresja maniakalna, charakteryzuje się epizodami depresyjnymi przedzielonymi okresami manii lub hipomanii.
Ze względu na przyczynę rozwoju depresji można wyróżnić:
- depresję endogenną, która jest wynikiem zaburzonego działania neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym i nie jest możliwe zidentyfikowanie wyraźnej przyczyny takiego stanu,
- depresję egzogenną, która jest spowodowana czynnikami zewnętrznymi np. żałobą, mobbingiem, utratą pracy, powtarzającą się przemocą, nieleczonymi zaburzeniami lękowymi, nerwicowymi, uzależnieniem i współuzależnieniem.
W psychiatrii wyróżnia się również podtypy zespołów depresyjnych, które mają charakterystyczny przebieg lub występują w określonych okolicznościach:
- depresja maskowana,
- depresja lękowa,
- depresja psychotyczna,
- depresja nawracająca
- depresja melancholijna,
- depresja atypowa,
- depresja sezonowa,
- depresja poporodowa.
Leczenie depresji – na czym polega?
Podstawowym sposobem leczenia depresji jest farmakoterapia za pomocą leków przeciwdepresyjnych w połączeniu z psychoterapią (zwykle w nurcie CBT). Mechanizm działania leków polega na modyfikacji poziomu kluczowych neuroprzekaźników w ośrodkowym układzie nerwowym (serotoniny, dopaminy oraz noradrenaliny). Leki wykazują wysoką skuteczność i nie mają potencjału uzależniającego.
Pełne wyleczenie depresji przy pomocy jedynie leków należy do rzadkości. Pacjenci cierpiący na depresję odnoszą korzyści z psychoterapii. Jest ona stosowana w połączeniu z terapią farmakologiczną lub jako jedyna metoda leczenia depresji o niewielkim nasileniu. Celem psychoterapii jest rozpoznanie czynników wpływających na obniżenie nastroju, przepracowanie problemu oraz wyrobienie nowych wzorców zachowań. Podjęcie decyzji o braku leczenia farmakologicznego powinno być zawsze skonsultowane z lekarzem psychiatrą. W przypadku nasilenia objawów w trakcie psychoterapii zastosowanie leków może okazać się konieczne.
Leczenie domowe depresji polegające na przyjmowaniu preparatów ziołowych np. z dziurawca lub lukrecji, zazwyczaj nie jest wystarczające i nie powinno opóźniać wizyty u lekarza. Wiele osób w przypadku wystąpienia objawów przygnębienia zaleca zwiększenie aktywności fizycznej, wyznaczenie sobie nowych celów, zmianę sposobu myślenia. W przypadku depresji takie działania często mają negatywny wpływ na chorych i mogą doprowadzić do jeszcze głębszego nasilenia objawów.
Czy wyleczenie depresji bez przyjmowania antydepresantów jest możliwe?
Wyleczenie depresji bez przyjmowania środków farmakologicznych może być możliwe w przypadku objawów o niewielkim nasileniu. Wówczas odpowiednio przeprowadzony proces psychoterapeutyczny może okazać się wystarczający. Jednak należy pamiętać o tym, że depresja to choroba, która wymaga współdziałania lekarza psychiatry z psychoterapeutą.
W naszym gabinecie oferujemy nowoczesną metodę leczenia depresji, niebazującą tylko na klasycznych antydepresantach. W terapii depresji lekoopornej stosujemy ketaminę i esketaminę – leki nienależące do klasycznych antydepresantów. Oba preparaty cechują się wysoką skutecznością oraz szybkim początkiem działania. Stosuje w połączeniu z psychoterapią i leczeniem za pomocą preparatów antydepresyjnych.